Kwarts is alom aanwezig. Zand bestaat vrijwel geheel uit kleine kwartskorreltjes. Kwarts in de vorm van bergkristal is gewaardeerd om zijn mooie vormen en helderheid. In homeopathische vorm kan het ook als geneesmiddel werken bij allerlei kwalen als allergie, eczeem, hooikoorts, migraine enz.
Kwarts in de periferie: in huid en zintuigen
Kwarts (Siliciumoxide SiO2) is een belangrijk bestanddeel van bergen en gesteenten. De aardkorst (in verhouding tot de hele aarde maar een heel dun laagje) is zeer kwartsrijk. Kwarts heeft de bijzondere eigenschap het licht door te kunnen laten. Bij de mens is de buitenste laag, de opperhuid, ook een heel dun laagje en is ook kwartsrijk. Het schermt ons af van de buitenwereld. En via dat laagje komt ook licht in de mens.
Op de grens van ons lichaam bevinden zich de zintuigen. Die richten zich op de aardse omgeving.
Kwarts trekt naar de periferie, naar huid, haar en zintuigen. Daar in de periferie trekt het leven zich terug, daar is de afgrenzing naar de buitenwereld. De zintuigen openen zich juist weer naar de buitenwereld. Het is net als vensterglas: het schermt af én het laat licht door.
Een mens bevat 5-7g kwarts. Het is een sporenelement. Sporenelementen zijn slechts in kleine hoeveelheden aanwezig maar hebben vaak een belangrijke functie. Die functie is niet zozeer stoffelijk maar meer als een proces te zien, meer als een energetische werking.
Het embryo is omgeven door een kwartsrijk vlies, het Amnion. In dat vlies komen ook lichtkrachten binnen en helpen de mens zijn vorm te krijgen.
Zo werkt later in de zwangerschap ook de fijne beharing, het zogenaamde lanugohaar, dat het kind als een kwartsdeken omhult.
Het leven begint kwartsrijk, aan het eind van het leven neemt kalk de overhand. Dan gaat de mens verkalken.
Bindweefsel
Kwarts bevindt zich niet alleen aan de periferie, maar ook in bindweefsel. Bindweefsel is overal in het lichaam aanwezig, alles moet verbonden worden: bind-weefsel. Embryonaal gezien ontstaan uit bindweefsel belangrijke organen en weefsels. Het is de basis voor de vorming van kraakbeen, botten, bloedvaten, bloedcellen, pezen en spieren.
Het bindweefsel bestaat uit drie componenten: hyaluronzuur, collageen en elastine. Hyaluronzuren kunnen zeer goed water binden, tot wel het 10.000- voudige van hun gewicht. Een variant ervan is glucosamine en in kraakbeen vindt men chondroitine. Dit zijn bekende voedingssuplementen bij gewrichtsslijtage, artrose Ze geven ondersteuning voor het bindweefselrijke waterige kraakbeen.
Naast hyaluronzuren bestaat bindweefsel uit collageen (colle=lijmen), sterke vezelachtige eiwitten.
Die geven pezen en gewrichtskapsels hun sterkte. Elastine tenslotte is ook een eiwitachtig bestanddeel van bindweefsel dat de elasticiteit bevordert.
Kwarts en verouderen
De huid is bindweefselrijk en gezien bovenstaande dus sterk, zacht, vochtrijk en elastisch. Bij kinderen is dat mooi te zien. Als de huid veroudert wordt het met de jaren droger en stugger. Dit wordt versterkt door roken, te veel zon, slechte voeding en door de hormonale verandering in de menopauze. Een tegenwicht is een goede nachtrust, dat is voedend voor de huid.
In de ouderdom verdwijnt er steeds meer bindweefsel. De huid wordt droog, dun, minder vitaal en er ontstaan rimpels. Voldoende kwarts in de voeding kan dat verouderingsproces enigszins tegenwerken. Kwarts schijnt de vorming van bindweefsel te stimuleren. In privéklinieken worden rimpels opgespoten met fillers en die bestaan uit hyaluronzuur.
Orgaanvliezen
In het innerlijk van de mens zijn de organen ook met een vlies van bindweefsel omsloten. Zoals kwarts een zintuigwerking heeft, hebben deze vliezen dat ook. Daarmee zijn de organen met elkaar in contact, op een onbewust nivo. Afstemming tussen de organen is belangrijk en de vliezen helpen daarbij.
Botten
Tot in de botten is kwarts aanwezig. Bot wordt medisch wel gezien als gespecialiseerd bindweefsel dat kan mineraliseren. Botten zijn hard, ze zijn gemineraliseerd met kalk in de vorm van calciumfosfaat. Als basis is eerst kraakbeen nodig. En kraakbeen is zeer bindweefselrijk. Het kwarts van het bindweefsel stimuleert de cellen die de botopbouw verzorgen (osteoblasten). Waar met de jaren de bot-opbouw tekort schiet en de afbraak gaat overheersen ontstaat ‘botontkalking’, osteoporose. De term ‘botontkalking’ klopt eigenlijk niet. Het bot is niet kalkarm maar wordt te ijl van binnen en wordt daardoor breekbaar. Als remedie geeft men tegenwoordig bepaalde fosforverbindingen (bekend is alendroinezuur). Bij één onderzoek is eens gebleken dat kwartstherapie beter werkte dan de fosforverbindingen.
Ook de bloedvaten zijn zeer bindweefselrijk en kwarts is dan ook gunstig om aderverkalking tegen te gaan.
Ziek door kwarts
Teveel kwarts kan ziekmakend werken. Berucht zijn de problemen van mijnwerkers. In de mijn is veel stof en dat is kwartsrijk door het al het kwartsrijke gesteente. Dan ontstaat na tientallen jaren silicose, ook stoflong genoemd. Door prikkeling van teveel kwarts ontstaan ontstekingen en verbindweefseling in de longen. Het is ongeneeslijk.
Siliconen zijn organische silicium verbindingen. Er worden bijvoorbeeld borstprothesen van gemaakt, maar ook catheters, implantaten en spenen. Ze zijn sterk, zacht en bestendig.
Kwarts in de voeding
Granen zoals rijst, gierst en gerst zijn rijk aan kwarts, vooral als ze van biologische kwaliteit zijn. Ook heermoes thee is een goede kwartsbron. Niet alle kwarts is goed opneembaar. Orthokiezelzuur zou een goed opneembare vorm zijn.
Gerst Rijst Heermoes
Therapie met kwarts
Bij bepaalde klachten zoals b.v. eczeem kan kwarts als antroposofisch middel, in homeopatische vorm, gegeven worden, bijvoorbeeld als Kwarts D6 of Kwarts D30. Er zijn daarnaast meerdere combinatiepreparaten met kwarts voor allerlei kwalen, zoals Silicea cps. voor ontstekingen in het hoofdgebied. (Silicea is een naam voor kwarts die veel in de homeopatie gebruikt wordt). Berberis Quartz helpt bij verkoudheden. In het migraine-middel Kephalodoron zit kwarts. Verder indicaties zijn bv. licht-gebrek, zwakke zintuigen, overgevoeligheid, haaruitval en brokkelige nagels.
Rauwkost ondersteunt kwarts-therapie.
Ik-versterkend
Antroposofisch gezien is kwarts een belangrijke lichtdrager en daarmee ook een drager van de Ik-organisatie. De geest van de mens, het Ik, is een lichtwezen. Kwarts brengt kosmisch licht in de mens en ondersteunt het Ik. En het helpt de mens zich van de buitenwereld af te grenzen.
Het is vormend, begrenzend, verbindend en dringt overtollige energie en ontstekingen terug. Kwarts is Ik-versterkend. Daardoor helpt kwarts ons om mens te worden.
Het is een grote substantie. Rudolf Steiner zei over kwarts: “ Iets zeer voornaams, wat niets meer wil ”. Dat klink wel wat passief. Maar dat is juist een kwaliteit: kwarts geeft het licht, de geest vrij baan, werkt in het hele organisme doorvormend en begrenzend.
* * *
P.S. Versterken van het innerlijk licht
Kwarts brengt licht in de mens. Licht speelt ook in algemene zin een belangrijke positieve rol in het mensenleven. En we kunnen ons eens de vraag stellen: is er genoeg licht in mijn leven? En zo niet, is daar iets aan te doen? Het begint met jezelf blootstellen aan licht, naar buiten gaan, de natuur in gaan. Het zonlicht schenkt ons dat doorwarmde licht wat in feite ons diepste levenselement is, wat ons Ik sterkt.
Maar ook in figuurlijke zin komt licht naar binnen, zoals bij het beleven van kunst, het beleven van mooie momenten en gebeurtenissen, bij dingen lezen of horen die voeden en verhelderend zijn.
Niet alleen het licht van de zon is dus van belang maar ook het wekken van innerlijke licht. In het denken leeft een mens ook in het licht. Dat zit in spreekwoorden als: er gaat mij een licht op; of : iemand laat zijn licht erover schijnen.
In ons diepere wezen zijn wij eveneens licht. In het Duits is dat mooi zichtbaar, daar zegt men ‘Ich’ ipv ‘Ik ‘en dat ich zit in het woord ‘Licht’. Ons Ik is eigenlijk een lichtwezen.
Als we af en toe toch teveel in het donkere verzeild raken is het de kunst het licht proberen op te zoeken.
Daar kan deze spreuk ofwel meditatie bij helpen:
Licht um mich Licht om mij
Licht erfülle mich Licht vervulle mij
Licht stärke mich Licht sterke mij
Licht befreie mich Licht bevrijde mij
Licht stelle mich Licht stelle mij
Auf mich selber Op mij zelf
Ich Ik
Rudolf Steiner
Door deze spreuk twee of drie keer achter elkaar te lezen, in gedachten of hardop, en zich daar ook iets bij voor te stellen, voor het slapen gaan of enig ander moment, gaat het steeds meer werken en ondersteunen.
Voor wie in reïncarnatie gelooft kun je zeggen dat we, voor we op aarde komen, in een lichtwereld leven, in een zonnewereld. Na het sterven keren we daarin terug. Op aarde zetten we ons uiteen met de donkere aarde -krachten. En zoals in het samenspel van licht en duister de kleuren ontstaan, is het de kunst van ons leven een kleurrijk geheel te maken.
Huib de Ruiter, huisarts